Εγκυμοσύνη και Εγκέφαλος: Πώς αλλάζει η δομή και η λειτουργία του κατά την κυοφορία

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου μπορεί να συρρικνώνονται σε μέγεθος, αλλά ταυτόχρονα ενισχύεται η συνδεσιμότητα μεταξύ τους. Ελάχιστες είναι οι εγκεφαλικές περιοχές που παραμένουν αμετάβλητες σε αυτή τη φάση μετάβασης στη μητρότητα. Αυτά τα ευρήματα προκύπτουν από μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Nature Neuroscience», αποτελώντας έναν από τους πρώτους ολοκληρωμένους χάρτες των εγκεφαλικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από το εργαστήριο της καθηγήτριας Έμιλι Τζέικομπς στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και εστίασε στις εγκεφαλικές μεταβολές μιας υγιούς 38χρονης γυναίκας. Οι επιστήμονες διεξήγαγαν 26 μαγνητικές τομογραφίες και ανάλυση αίματος, ξεκινώντας τρεις εβδομάδες πριν τη σύλληψη, κατά τη διάρκεια των τριών τριμήνων της εγκυμοσύνης και μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια μετά τον τοκετό.

Τα πιο έντονα ευρήματα περιελάμβαναν μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας στον φλοιό, που συνέβη καθώς αυξήθηκαν οι ορμονικές αλλαγές της εγκυμοσύνης. Αν και αυτή η μείωση μπορεί να φαίνεται ανησυχητική, οι ερευνητές υποστηρίζουν πως δεν είναι αρνητική, αλλά πιθανώς αποτελεί μια διαδικασία «βελτιστοποίησης» των εγκεφαλικών δικτύων, όπως συμβαίνει κατά την εφηβεία.

Παράλληλα, παρατηρήθηκε αύξηση στη λευκή ουσία, που βελτιώνει την επικοινωνία ανάμεσα σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Ωστόσο, αυτή η αύξηση ήταν προσωρινή, κορυφώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και επέστρεψε στα φυσιολογικά επίπεδα κοντά στον τοκετό.

Ενώ παλαιότερες έρευνες εξέτασαν μόνο συγκεκριμένα στάδια αυτών των αλλαγών, η συγκεκριμένη μελέτη προσφέρει έναν από τους πρώτους ολοκληρωμένους χάρτες των νευροανατομικών μεταβολών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη.

Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για να κατανοηθούν καλύτερα οι μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτών των εγκεφαλικών αλλαγών και η σχέση τους με ζητήματα όπως η επιλόχειος κατάθλιψη, η γήρανση του εγκεφάλου και οι συμπεριφορές των γονέων.