Παιδική κακοποίηση: Ένα παγκόσμιο φαινόμενο με ανησυχητικές διαστάσεις στην Ελλάδα

Από 500 εκατομμύρια έως1,5 δισεκατομμύριο υπολογίζεται ο αριθμός των παιδιών που πέφτουν θύματα κακοποίησης παγκοσμίως.

Περίπου 275 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο βιώνουν ενδοοικογενειακή βία, σύμφωνα με παγκόσμιες εκτιμήσεις. Στην Ελλάδα, τα δεδομένα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού δείχνουν πως κάθε χρόνο κακοποιούνται σοβαρά περίπου 4.000 παιδιά, με πάνω από 100 να πεθαίνουν και άλλα 100 να μένουν ανάπηρα. Τα περιστατικά παιδικής κακοποίησης φτάνουν τις 20.000 ετησίως. Η πρόληψη της κακοποίησης μπορεί να επιτευχθεί με την κατάλληλη εκπαίδευση και την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης από την παιδική ηλικία. Σχετικά με την αντιμετώπιση των περιστατικών, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να αναγνωρίζουν τα σημάδια της κακοποίησης και, εφόσον επιβεβαιώνεται, να ειδοποιούν τις αρμόδιες αρχές.

Αυτά τα στοιχεία αναφέρθηκαν σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης με θέμα την ενδοοικογενειακή βία και την κακοποίηση ανηλίκων. Ομιλητές ήταν η Σοφία Καραγιαννοπούλου, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής Βόρειας Ελλάδας, ο παιδοψυχίατρος Βάιος Νταφούλης και η κοινωνική λειτουργός Άννα Γεωργιάδου. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, έγινε αναφορά στη δολοφονία ενός 8χρονου κοριτσιού από την Τουρκία, ένα τραγικό περιστατικό που έχει συγκλονίσει τη γειτονική χώρα.

Η κακοποίηση παιδιών περιλαμβάνει σωματική, συναισθηματική και σεξουαλική βία, παραμέληση και εκμετάλλευση. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι το 10% των παιδιών κάτω των 3 ετών που επισκέπτονται Παιδοχειρουργικές Κλινικές έχουν υποστεί κακοποίηση. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΠΑ, το 25% των καταγμάτων σε παιδιά κάτω των 5 ετών οφείλεται σε κακοποίηση, ενώ το 3-5% αυτών των παιδιών πεθαίνουν ή αποκτούν σοβαρές αναπηρίες. Στην εκδήλωση υπογραμμίστηκε η ανάγκη για ευαισθητοποίηση των γιατρών ώστε να εντοπίζουν έγκαιρα τα σημάδια κακοποίησης, ιδίως σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αλκοολισμός, ψυχικές διαταραχές ή άγνοια των σταδίων ανάπτυξης του παιδιού από την οικογένεια.

Η κακοποίηση μπορεί να αφήσει βαθιά σημάδια στα παιδιά, τα οποία συχνά αναπτύσσουν επιθετική συμπεριφορά, αποσύρονται από το κοινωνικό περιβάλλον ή παρουσιάζουν ψυχοσωματικά προβλήματα. Τα θύματα έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και φόβο προς τους ενήλικες, ενώ οι θύτες παρουσιάζουν χαμηλή ενσυναίσθηση και αδύναμη προσωπικότητα. Η πρόληψη της κακοποίησης πρέπει να ξεκινά από την εκπαίδευση και την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία.